Қазіргі әлемінің полицентрлігі және "бастық емес қазіргі заман"
DOI:
https://doi.org/10.26577/jpcp.2023.v.86.i4.07Аннотация
Қазіргі әлем терең және өзара байланысты қиындықтар мен дағдарыстарға тап болды, олар барған сайын кеңейіп, ауыр бола бастады. Бейбітшілік пен қауіпсіздік архитектурасы жаһандық тәуекелдерді басқару, тұрақты болашақты құру міндетін өзекті ететін орасан зор жүктемені бастан кешуде.
Қазіргі жаһанданған және өзара байланысты әлемде бірде-бір тарту орталығы басқа орталықтармен өзара әрекеттесусіз, экономикалардың, мәдениеттердің, идеялардың өзара енуінсіз өмір сүре алмайды, бұл өзара түсіністік пен өзара сыйластықты қажет етеді. Әлемнің, қоғамдардың, мәдениеттердің, сәйкестіктердің даму жолдарының түбегейлі көптігін, олардың бір сценарийге – батыс немесе шығыс жолына түспейтіндігін түсіну өте маңызды.
Мәдени бұрылыстар теориясының контекстінде қазіргі әлемнің полицентризмін ашатын келесі аналитикалық категорияларға назар аудару керек:" Батыс емес қазіргі заман"," Азия әдіс ретінде","Азия туралы азиялық дискурс".
Мұның бәрі қазіргі заманғы мәдениет ғылымдарының алдына әдіснамалық өзін-өзі жаңарту және мәдени-өркениеттік өзін-өзі тану мәселелерін қояды. Евроцентризм ригоризмінен бас тартудың маңыздылығы, Шығыс пен Батыстың ойлау және ғылыми дәстүрлерінің эквиваленттілігін, эквиваленттілігін, олардың бір-біріне теңестірілуін түсіну қажеттілігі түсініледі. Шығыс философиялық және мәдени дәстүрін жалпы әлемдік зерттеулердің кең контекстіне енгізу "дүниежүзілік тарих", "Дүниежүзілік философия", "әлемдік мәдениет" ұғымдарының шынайы мағынасын түсінуге, оның объективті полицентрлігін түсінуге негізделуі тиіс ХХІ ғасыр әлемінің жаңа ғылыми бейнесін тұжырымдауға мүмкіндік береді.
Түйінді сөздер: "мәдени бұрылыстар", полицентризм," батыстық емес қазіргі заман"," Азия туралы азиялық дискурс","Азия әдіс ретінде".