ЕУРАЗИЯШЫЛДЫҚ ТУРАЛЫ НАРРАТИВТЕР ҒАСЫРЫ: ӘДІСНАМАЛЫҚ ЖАЗБАЛАР

Аннотация

Еуразияшылдық өзінің жүз жылдық кезеңіне үлкен теориялық және практикалық дискурстар жүгін арқалап келді. Философиялық-саяси және өркениеттік теория деңгейінен өзгере отырып, ол біртіндеп көптеген жеке сыни зерттеулерге, геосаяси жобаларға және аймақтық-экономикалық стратегияларға бөлінді. Сонымен қатар, географиялық тұрғыдан еуразияшылдық өте алуан түрлі болды: оның бенефициарлары көптеген елдерде, ал кейбір антиглобалистік нұсқаларында – бүкіл «батыс емес» әлемде көрініс тапты. Сәйкесінше, Еуразиялық зерттеулер мектептерінің географиясы да барынша кеңейді: бір кездері Еуропада орыс эмигранттары арасында пайда болған еді, бүгінгі таңда еуразиялық ғылыми қоғамдастықтар барлық континенттерде бар. Академизациялық дискурс нарраватизм түсінігін тарылтып, бұлыңғырлатып анық аша алмайды. Қазіргі жағдайды философиялық және әдіснамалық жазбалар форматында талдай отырып, мақала авторлары ғасыр бұрын белгілі бір жоғары мамандандырылған контексте дамыған «Еуразия» ұғымы XXI ғасырда соншалықты серпінді және жан-жақты бола бастағанын, қолшатыр терминінің номиналды рөлін ғана орындай алатындығын, ал бүгінгі Еуразия тұжырымдамаларының полифонизмі мен ашық сипаты олардың негізгі сипаттамасы ретінде әрекет ететінін айтады. «Лакуна», «уақыт пен кеңістік», «инструменталистік көзқарас», «идеология», «прагматизм» және т.б. сияқты бірқатар түсіндірме ұғымдарды қолдана отырып, авторлар еуразиялық дискурстың қарсы түсінігі туралы пайымдайды: интеграциялық термин ретінде әрекет етеді – теориялық және практикалық деңгейлерде – бұл сонымен қатар ажырату термині болып табылады. Мақалада еуразиялық нарративтердің серпінді қоғамдастықтары қарастырылған және олардың аяқталмағандығы құбылыс пен қазіргі заманғы тарихи шындық эволюциясының салдары болып табылатыны атап өтілген. Авторлар жергілікті жағдайларда еуразияшылдықтың дискретті тұжырымдамалары зерттеудің «классикалық» парадигмалық әдістері шеше алмайтын міндеттерді орындауға қабілетті, ал кешенді-синтетикалық тәсіл еуразияшылдық феноменін қарастыру кезінде оны ұғыну мен пайдаланудың жаңа перспективаларын ашады деп тұжырымдайды. Мақала «Art Eurasia» қоғамдық қорының қолдауымен жазылған.

Түйін сөздер: еуразияшылдық, еуразиялық зерттеулер, нарратив, полифония, лакуна.