Үйлену тойында сыйлық алмасу: Қалмақ және қазақ мәдениеті жағдайында сыйлық алмасуды салыстырмалы талдау

Аннотация

Мақала тұлғааралық және мәдениетаралық қатынастарға әсер ететін маңызды әлеуметтік және мәдени құбылыс ретінде сыйлық алмасу феноменіне арналған. Автор сыйлық алмасудың тарихи аспектілерін зерттеп, оның әртүрлі қоғамдардағы функцияларына тоқталады: отбасылық және әлеуметтік байланыстарды нығайтудан адамдар арасындағы құрмет пен ынтымақтастықты көрсетуге дейін. Жұмыста сыйлық түрлері, олардың нышандары мен мағыналары талданып, үйлену тойы сияқты салт-дәстүрлердегі сыйлық алмасудың рөлі қарастырылады. Сыйлық алмасудың материалдық және материалдық емес аспектілерінің өзара әрекеттестігіне, сондай-ақ сыйлық беру үдерісімен бірге жүретін вербалды емес қарым-қатынасқа ерекше назар аударылады. Неке қию рәсімдерінде сыйлықтар алмасу әлеуметтік және отбасылық байланыстарды нығайтуда, сондай-ақ тараптардың ниеттерін символдық түрде растауда маңызды рөл атқарады. Мақала үйлену тойына сыйлық алмасуды әртүрлі мәдениеттерде, соның ішінде қазақ және қалмақ дәстүрлері контекстінде маңызды рәсім ретінде зерттеуге бағытталған. Қазақтар мен қалмақтар арасында, сондай-ақ көптеген түрік тілдес халықтар арасында сыйлық алмасу қарым-қатынас түрлерінің бірі болды және әлеуметтік байланыстарды орнату мен сақтауда маңызды материалдық және символдық мәндердің бірі болды. Қазақтар мен қалмақтар арасындағы үйлену тойының бір-бірімен сыйлық алмасуы дәстүрлі тойдың маңызды бөлігі болып табылады, ол жігіт пен қалыңдықтың отбасы арасындағы сыйластық пен өзара міндеттемелерді көрсетеді. Сыйлық беру тақырыбына, оның символикасына, сыйлықтарды ұсыну процесіне, осы заттардың реті мен материалдық құндылығына назар аударылады. Үйлену тойына сыйлық алмасу екі отбасының бірігуін және олардың материалдық және рухани ресурстарын біріктіруді білдіреді. Бұл еңбекте қазақ мәдениетіндегі той тарту алмасу қалмақ мәдениетіндегі той тарту алмасуымен салыстырылады. Зерттеу үйлену тойындағы сыйлық алмасуды әлеуметтік байланыстар мен мәдени құндылықтарды күшейтетін символдық әрекеттер жүйесінің бір бөлігі ретінде қарастыруға мүмкіндік беретін мәдени көзқарасқа негізделген. Негізгі әдіс сыйлық алмасудың теориялық тұжырымдамаларын түсінуге және этнографиялық сипаттамаларды түсіндіруге бағытталған әдеби талдау болды.

Түйін сөздер: үйлену тойының салт-дәстүрі, сыйлық алмасу, қазақтың дәстүрлі мәдениеті, қалмақ дәстүрлі мәдениеті, сыйлықтың материалдық және символдық жағы, мәдени қарым-қатынас, әлеуметтік қарым-қатынас, күнделікті мәдениет