Қазақстан Республикасында мемлекеттік отбасы саясатын жүзеге асыру жағдайындағы діни құндылықтар және көпбалалылық
DOI:
https://doi.org/10.26577/jpcp202593314Аннотация
Мақала Қазақстан Республикасындағы көпбалалықты қолдауға бағытталған діни құндылықтар мен мемлекеттік отбасы саясатын зерттеуге арналған. Мемлекеттік отбасы және гендерлік саясат тұжырымдамасын ескере отыра, көп балалы жанұяларды қолдау басымдығы белгіленген, отбасы институтын нығайтуға ықпал ететін қосымша факторларды зерделеу өзекті болып қала береді.
Жұмыстың мақсаты — көп балалы болу туралы шешім қабылдауда әйелдер сүйенетін құндылық бағдарларын анықтау және осы жеке көзқарастардың мемлекеттің демографиялық және әлеуметтік саясатының міндеттерімен қаншалықты байланысты екенін бағалау. Сипаттамалық статистикадан басқа, жұмыста діни және әлеуметтік мотивациялар мен мемлекеттік қолдауға қатысты негізгі тақырыптарды әзірлеу үшін терең сұхбат және тақырыптық талдау секілді сапалы әдістер қолданылады. Нәтижелер әлеуметтік қолдаудың шектеулі көлемімен де әйелдердің едәуір бөлігі отбасылық жауапкершілік, моральдық парыз және ана болудың рухани маңыздылығы туралы идеяларды басшылыққа алатынын көрсетті.
Бұл құндылықтар зайырлы мемлекет қағидаттарынан асып кетпей, мемлекеттік демографиялық саясаттың әлеуетін күшейтетін құндылық ресурсы ретінде қарастырылуы мүмкін деп болжануда. Жұмыстың практикалық маңыздылығы-балалары бар отбасыларды қолдаудың атаулы шараларын жобалау кезінде осы факторларды ескеру мүмкіндігі. 2021 жылғы Қазақстан Республикасының Халық санағы бойынша адамдардың 69,31% — ы мұсылмандар, ал 17,19% - ы христиандар. Бұл конфессиялық фон ерекше мәдени ортаны қалыптастырады, онда көп балалы отбасылардағы туу қосымша құндылық негіздемесін алады.
Тақырыптың өзектілігі діни нанымдар мен тәжірибелері, әсіресе мұсылман контекстінде тікелей тәуелді екендігімен ерекшеленеді. Зерттеушілер репродуктивті мінез-құлықтағы мемлекеттік саясат пен діни дәстүрлер арасындағы байланысты талдайды және конфессиялық ерекшеліктерге сүйене отырып, көп балалы отбасыларды мемлекеттік қолдау моделі бойынша ұсыныстар береді.
Түйін сөздер: дін, көпбалалы болу, діни құндылықтар, мемлекеттік отбасы саясаты, әлеуметтік капитал.
