Әбу Мансур әл-Матуридидің таным теориясы (назарият әл-ма’рифа)
Keywords:
Таным теориясы/эпистемология, таным қайнаркөз дері, сезім мүшелері/(’иан/хауасс), «ақыл»/(назар/истидләл), «хабар», «мутауатир хабар», «ахад хабар».Abstract
Мақалада имам Әбу Мансур әл Матуридидің «таным» теориясы баяндалады. Имам Матуриди өз ілімін «таным» теориясына негіздеген ең алғашқы мұсылман теолог. Бізге жеткен классикалық діни еңбек тер арасында кіріспесінде «таным» мәселесі тілге тиек етіліп, таным ның субъектілері мен объектілеріне толыққанды сипаттама беріліп, талдау жасалған ең көне теологиялық еңбек – Матуридидің «Китаб әт-таухид» атты еңбегі деуге толық негіз бар. Матуриди танымға не гізделген діни және ахлақи жүйе қалыптастыруды мақсат тұтқандық тан «таным» мәселесіне ерекше көңіл бөлген. Өйткені оның пайымда уынша, нағыз берік дін – соқыр сенім мен құр еліктеушілікке емес, білім мен дәйекті дәлелге сүйенген дін.References
1 Ханифи Ө. Матуридиде билги проблеми. ‒ Ыстамбұл: 2012. ‒ 236 б.
2 Қазақ әдеби тілінің сөздігі. ‒ Алматы: 2010. ‒ XIII. – 750 б.
3 Әбу Мансур әл-Матуриди, Китәб әт-таухид. ‒ Анкара: 2005. ‒ 718 б.
4 Schacht J., The History of Muhammadan Theology, ‒ Studia Islamica: 1953.
5 Әбу Му῾ин ән-Нәсәфи, Табсират әл-әдиллә. ред. Мухаммад Ә. Х. ‒ Каир: ‒ 2011. I 655 б.
6 Нур әд-Дин әс-Сабуни, Китаб әл-Бидая. ред. Хулейф Ф. ‒ Каир: 1969. ‒ 174 б.
7 Хулейф Ф. Китәб әт-таухид кіріспесі. ‒ Ыстамбұл: 1979. ‒ 410 б.
8 Әбу Мансур әл-Матуриди, Тәуиләт әһл әс-суннә. pед. Бәсәллум М. ‒ Бейрут: 2005. ‒ I-X.
9 Абай Қ. Абай қара сөздер. ‒ Алматы: ‒ 2007. – 166 б.
10 әл-Му῾жам әл-῾араби әл-Әсәси, ALECSO LAROUSSE: ‒ 1989. 1347 б.
11 Әбу Мансур әл-Матуриди, Тәуиләт әһл әс-суннә. pед. Ахмет Ү. Бекир Т. ‒ Ыстамбұл: 2008. ‒ I-XVII.
12 Сөнмез К. Имам Матуриди ве матуридилик. ‒ Анкара: ‒ 2011. – 532 б.
2 Қазақ әдеби тілінің сөздігі. ‒ Алматы: 2010. ‒ XIII. – 750 б.
3 Әбу Мансур әл-Матуриди, Китәб әт-таухид. ‒ Анкара: 2005. ‒ 718 б.
4 Schacht J., The History of Muhammadan Theology, ‒ Studia Islamica: 1953.
5 Әбу Му῾ин ән-Нәсәфи, Табсират әл-әдиллә. ред. Мухаммад Ә. Х. ‒ Каир: ‒ 2011. I 655 б.
6 Нур әд-Дин әс-Сабуни, Китаб әл-Бидая. ред. Хулейф Ф. ‒ Каир: 1969. ‒ 174 б.
7 Хулейф Ф. Китәб әт-таухид кіріспесі. ‒ Ыстамбұл: 1979. ‒ 410 б.
8 Әбу Мансур әл-Матуриди, Тәуиләт әһл әс-суннә. pед. Бәсәллум М. ‒ Бейрут: 2005. ‒ I-X.
9 Абай Қ. Абай қара сөздер. ‒ Алматы: ‒ 2007. – 166 б.
10 әл-Му῾жам әл-῾араби әл-Әсәси, ALECSO LAROUSSE: ‒ 1989. 1347 б.
11 Әбу Мансур әл-Матуриди, Тәуиләт әһл әс-суннә. pед. Ахмет Ү. Бекир Т. ‒ Ыстамбұл: 2008. ‒ I-XVII.
12 Сөнмез К. Имам Матуриди ве матуридилик. ‒ Анкара: ‒ 2011. – 532 б.
Downloads
How to Cite
Әкімханов, А. Б. (2016). Әбу Мансур әл-Матуридидің таным теориясы (назарият әл-ма’рифа). Journal of Philosophy, Culture and Political Science, 52(3). Retrieved from https://bulletin-philospolit.kaznu.kz/index.php/1-pol/article/view/161
Issue
Section
CULTURAL SCIENCES