Діни дәстүрлер мен философиялардағы шырақ рәмізі

Аннотация

Шырақ – көптеген философиялық дәстүр мен мәдениеттегі терең мағынаның рәмізі. Сакралдылық көбіне шырақпен, ал дүнияуилық, профандылық  түнекпен байланыстырылады. Шыраққа қол жеткізудің, оны сақтаудың қиындығы ескі қоғамдарда оның мистикалық мағынаға ие болуын туғызды. Кейінірек шырақ рәміз түрінде қабылдана бастады. Адам болмысында мұндай тұжырымдама тарихи тұрғыда архетип ретінде бекітілген. Алғашқы қауымдық қоғам кезінде көшбасшылар, діни қызметкерлер мен жауынгерлер болмысы күнмен, Тәңірдің нұрымен байланыстырылды. Сондай-ақ олар киген киімі немесе бет пен денеге, киімге жағылған түрлі-түсті бояулар арқылы да ерекшеленіп тұруы мүмкін. Түс түрлі мәдениет пен халықтар үшін рәміздік мәнге ие. Қазіргі уақытта кей ұлттардың, діндердің өзіндік түр-түс, реңк дәстүрі бар. Түр-түс ассоциациялары күнделікті өмірде де маңызды.

       Сопылық философиясында шырақ, түнек және түс рәмізшілдігі ұғымдары бар. Сопылық философтарының еңбектерінен түрлі реңктердің интерпретациясын кездестіруге болады. Құбравия тариқатында рухани өрлеу сатыларының түс тізбегіне байланған тұтас жүйесі бар. Сонымен бірге тариқат жолын ұстанушыларын күнделікті және салттық киімдердің пішіні мен түс гаммасы бойынша да ажыратуға болады.

Бұл мақалада түрлі діни дәстүрлер мен философиялардағы шырақ рәмізі, соның ішінде Құбравия тариқатындағы түстер фотизмдерінің тәжірибесі бағамдалған.

Түйін сөздер: қасиетті шырақ, шырақ фотизмдері, сопылық, құбравия, түстер ассоциациялары.